O Encoro das Tres Gargantas (en chinés, 长江三峡大坝) é un encoro no río Yangtzé en Sandouping, na provincia de Hubei, China. É un dos máis grandes encoros do mundo e, con 22.500 megawatts de enerxía hidroeléctrica instalada, desprazou neste eido do liderado mundial ao encoro de Itaipú no Brasil. Rematouse o 30 de outubro de 2008. O encoro construíuse para o control das inundacións, o regadío das terras próximas e a produción de electricidade. Porén, non se fixo sen problemas. Cubriu moitos lugares históricos e provocou o asolagamento dos fogares de 1 240 000 persoas. A súa cola chega case ata a cidade de Chongqing, 660 km río arriba.
O encoro foi proposto por Sun Yat-sen, un líder político chinés, en 1919. O sitio foi inspeccionado en 1932 e 1939 polos chineses e xaponeses, respectivamente. Os xaponeses deseñaron un plan (o plan Otani) para o encoro, para despois decatarse de que seguiría baixo control chinés. Máis tarde, en 1944, os Estados Unidos axudaron a planificar o encoro, pero todo traballo cesou en 1947 debido á Guerra Civil Chinesa. En 1949 reanudáronse os traballos de planificación, aínda que moi lentamente debido aos problemas económicos do país. Posteriormente en 1958, foron encarcerados varios enxeñeiros que estaban en contra do encoro.
En 1980 os traballos de planificación ían a bo ritmo, pero en 1992 moita xente votou en contra do encoro. Porén, o goberno aprobou o proxecto, e o 14 de decembro de 1994 comezaron as obras. No 2009 o encoro comezou a producir hidroelectricidade. En 2011 comezaron a funcionar seis novos xeradores. O encoro estaba a plena capacidade a finais de 2008.
O Encoro das Tres Gargantas fórmase pola acción retentiva dunha presa principal. Ao seu carón, na marxe esquerda do río, construíuse un canal auxiliar e, un pouco máis afastado, un sistema dobre de cinco esclusas. Tanto o canal auxiliar, coa instalación nel dun sistema elevador de barcos, como as esclusas, permiten a navegación fluvial.
A presa ten 2,300 metros de longo, 100 m de altura, 115 m de largo na base e 40 m de largo no cume. Para a súa construción necesitáronse 27 millóns de metros cúbicos de cemento, 460.000 toneladas de aceiro e 100 millóns de m3 de terra.
O encoro está a unha altitude de 175 metros, acada unha profundidade de 90 m, ten unha lonxitude de 660 km e unha largura de máis dun quilómetro.
A presa tivo un custo de 180.000 millóns de iuans (ao redor de 26 millóns e medio de dólares). A pesar do inmenso investimento, este foi inferior en máis de 20 millóns de iuans (uns 3 millóns de dólares) ao orzamento orixinal. Está previsto que nun prazo de 10 anos estea amortizado o investimento grazas á produción de enerxía hidroeléctrica.
Un dos principais motivos para construír o encoro foi o control das inundacións subseguintes ás riadas que provocaban considerábeis perdas nas grandes metrópoles situadas río abaixo como Wuhan, Nanjing e Shanghai; amais de en multitude de granxas, vilas, cidades e factorías próximas ao río.
O encoro ten unha capacidade de almacenamento para riadas de 22 km3, suficiente incluso para minimizar os efectos dunha super riada. Durante a estación chuviosa o encoro recolle o exceso de auga, almacenándoa ata a chegada da estación seca, entre decembro e marzo. Durante estes meses libérase o superávit de auga da que se benefician as industrias e terreos agrícolas situadas río abaixo. Amais, este aporte de auga mellora as condicións de navegabilidade do río e fai descender o nivel do encoro a 145 metros, preparándoo así para a próxima estación chuviosa. Porén, o encoro non protexe das inundacións ás terras situadas á beira dos afluentes do Yangtzé situados río abaixo.
Outra das razóns para a construción do encoro foi facilitar a navegación fluvial para o transporte de persoas e mercadorías polo río Yangtzé. Para tal fin fíxose un sistema dobre de cinco esclusas, cada unha das cales ten 280 metros de longo, 35 m de largo e 5 de profundidade. Son comparábeis en tamaño ás esclusas do Canal de Panamá, un dos máis grandes do mundo. O curso do río anegado polo encoro tiña moitos treitos perigosos para a navegación, motivo polo cal se mellorou a navegación de botes e barcos. Está prevista a construción dun elevador de barcos nun canal auxiliar entre o encoro e as esclusas, capaz para unha carga de ata 3.000 toneladas.
A Central das Tres Gargantas ten 34 xeradores eléctricos: 32 principais cunha potencia de 700 Mw por xerador, e 2 para o consumo eléctrico do propio encoro con 50 Mw de potencia cada un. Todos eles fan un total de 22.500 Mw de potencia instalada, a maior do mundo. Unha idea da descomunal cantidade de potencia instalada desta central, dánola a comparación coa suma de toda a potencia instalada das centrais hidroeléctricas galegas, que é de 3.111 Mw, algo menos cá sétima parte da potencia instalada na central das Tres Gargantas.
Dos 32 xeradores principais, 14 están na parte norte da presa, 12 na parte sur e 6 están nunha estación subterránea baixo unha montaña xusto ao sur da presa. A enerxía xerada pode sobrepasar os 100 TWh. Cada xerador principal pesa 6.000 toneladas (aproximadamente o mesmo peso que 3.000 coches). A auga cae 80 metros desde o encoro ata os xeradores, que usan turbinas Francis de 10 m de diámetro e 9,8 m de alto. A cantidade de auga que entra na turbina varía entre 600 e 950 m3 por segundo. A velocidade de rotación da turbina é de 75 rpm. A eficiencia dos xeradores está entre o 94% e o 96,5%.
Os 14 xeradores principais da parte norte foron instalados entre 2003 e 2005. O 10 de xullo de 2003 comezou a producir electricidade o primeiro deles, o número 2. O último, o número 9, fíxoo o 7 de setembro de 2005. A produción máxima dos xeradores do lado norte (9.800 Mw) conseguiuse por primeira vez o 18 de outubro de 2006 cando a superficie do encoro acadou 156 m sobre o nivel do mar. Os 12 xeradores principais do lado sur instaláronse entre 2007 e 2008. o 11 de xuño de 2007 comezou a operar o primeiro deles, o número 22. O último en activarse foi o número 23, o 19 de agosto de 2008.
O medio milleiro de terawatts-hora de electricidade desde a posta en funcionamento da central acadouse o 16 de agosto de 2011. En 2012, os 32 xeradores da central xeraron a cantidade récord de 98,1 TWh de electricidade, o 14% do total da enerxía hidroeléctrica chinesa
Produción anual de electricidadeAno | Xeradores instalados |
TWh | |
---|---|---|---|
2003 | 6 | 8,607 | |
2004 | 11 | 39,155 | |
2005 | 14 | 49,090 | |
2006 | 14 | 49,250 | |
2007 | 21 | 61,600 | |
2008 | 26 | 80,812 | |
2009 | 26 | 79,470 | |
2010 | 26 | 84,370 | |
2011 | 29 | 78,290 | |
2012 | 32 | 98,100 | |
2013 | 32 | 83,270 | |
2014 | 32 | 98,800 | |
Total | 32 | 810,77 |
Tres liñas de subministración distribúen a electricidade a tres redes eléctricas denominadas Leste, Central e Sur.
O encoro subministra ao redor do 3% de toda a electricidade chinesa, a pesar de ter sido deseñado para a produción do 10% do total nacional. A razón deste desfase haina que buscar no crecemento do consumo, moito máis rápido do que calcularan os deseñadores da central
A produción eléctrica da central, de se ter levado a cabo en centrais térmicas convencionais suporía a combustión de 31 millóns de toneladas de combustibles fósiles como carbón e petróleo, que liberarían no medio ambiente:
O encoro favoreceu tamén a navegación fluvial, grazas ás esclusas instaladas no encoro. Algúns beneficios foron:
Como consecuencia da construción do encoro moitas conducións de augas fecais que antes vertían directamente no río Yangtzé, están sendo tratadas. Sobre o 65% destas augas reciben tratamento antes de retornar ao encoro. Hai unhas 50 estacións depuradoras de augas residuais na zona. Os residuos sólidos deposítanse agora en 32 vertedoiros capaces de xestionar 7.500 toneladas diarias de residuos
O encoro tamén persuadiu ao goberno de China da necesidade de solucionar o problema da contaminación no río Yangtzé e no resto de China.
Un millón e cuarto de persoas perderon os seus fogares baixo as augas do encoro e tiveron que seren reinstalados en diferentes partes. Este número é aproximadamente o 1,5% da poboación total da zona: a provincia de Hubei (60,3 millóns) e a cidade de Chongqing (31,44 millóns). A maioría dos desprazados foron reubicados preto dos seus antigos fogares a unha altitude suficiente por riba do encoro, porén uns 165.000 se espallaron por 10 provincias limítrofes e na municipalidade de Shanghai, non precisamente por falta de espazo na contorna. Os motivos argüídos polas autoridades para este longo traslado foron de preservación de espazos naturais. O 22 de xullo de 2008 rematouse a reubicación. En 2007 algunhas informacións alertaban dos plans da municipalidade de Chongqing de trasladar a 4 millóns de persoas que residen nas proximidades do encoro ás zonas urbanas do municipio para o 2020. En calquera caso, as autoridades explicaron que a reubicación non ten que ver co encoro e obedece a plans urbanísticos, nos que tamén estaría involucrada poboación doutras áreas do municipio
A rexión das Tres Gargantas é coñecida desde hai tempo pola súa biodiversidade. É o fogar de 6.388 especies de plantas das que o 57% están ameazadas. A porcentaxe de masa forestal da rexión baixou desde un 20% en 1950, ata non máis do 10% en 2002, afectando negativamente a todas as especies de plantas. A rexión tamén proporciona hábitats a centos de animais terrestres e de auga doce. Os peixes de auga doce están especialmente afectados polos encoros debido aos cambios na temperatura da auga e no fluxo. Ademais moitos dánanse nas pas das turbinas das centrais hidroeléctricas. Isto é particularmente grave para o ecosistema da rexión porque na conca do río Yangtzé habitan 361 especies diferentes de peixes e contabiliza o 37% das especies de auga doce ameazadas de toda China. Outras especies acuáticas ameazadas son o Baiji, ou Delfín de río chinés e o Esturión do Yangtzé.
Dos 3.000 ou 4.000 exemplares que quedan da criticamente ameazada Grúa Siberiana, un gran número deles pasan o inverno nas zonas húmidas que serán destruídas polo encoro.
Os sedimentos que arrastra o río quedarán atrapados pola presa, o encoro encheríase deles e faríano inservíbel. Por riba diso, o río Yangtzé ten un alto contido de sedimentos, e poidera ocorrer que estes chegaran a taponar os condutos de auga da central; o nivel da auga ascendería e sobardaría o encoro provocando o seu colapso. En Galicia estase a dar unha problemática relacionada con certos aspectos deste proceso no encoro do Eume.
Ademais, o encoro impide que os sedimentos continúen o seu curso e cheguen á desembocadura, poñendo en serios problemas á cidade de Shanghai que vería como non se substitúe a terra que se leva o mar da boca do río.
O encoro asolagou ao redor de 1.300 estacións arqueolóxicas e alterou considerabelmente a paisaxe das Tres Gargantas, facéndoas moito menos espectaculares ao se reducir a profundidade dos canóns por mor do aumento do nivel das augas en 90 metros. Moitos monumentos históricos foron trasladados a lugares seguros, mais outros tiveron que quedarse no seu sitio pola dificultade que implicaba a situación, o tamaño ou o deseño.