O Parque Nacional de Mesa Verde (en inglés Mesa Verde National Park) é un Parque Nacional dos Estados Unidos, declarado tamén Patrimonio da Humanidade pola Unesco en 1978.
Está situado no condado de Montezuma, no suroeste de Colorado, Estados Unidos de América.
Ocupa unha superficie de 211 km2 e contén numerosas ruínas de vilas e aldeas construídas polo pobo anasazi.
Destacan as construcións realizadas en covas e en acantilados, entre elas o Cliff Palace.
Estes poboados de pedra, grandes e ben construídos, son o resultado dunha longa ocupación durante a cal se foron agregando habitacións e almacéns de maneira aparentemente aleatoria.
O parque esténdese 21,2 km de norte a sur e 19,2 de leste a oeste. O terreo está dominado por serras e vales en dirección norte-sur. Moitas das serras culminan nunha crista cerca do extremo norte do parque.
O lugar estivo habitado desde o século VI polos indios anasazi, que construíron os seus poboados primeiro nos cumios das mesetas e, máis tarde, a partir do século XII en covas nas paredes dos canóns, até que foron abandonados repentinamente contra 1275 por razóns descoñecidas.
Os primeiros europeos que chegaron á rexión de Mesa Verde foron os exploradores españois, que buscaban unha rota de Santa Fe (Novo México) a California, nas décadas de 1760 e 1770. Bautizaron a rexión co nome de Mesa Verde debido ás súas elevadas mesetas cubertas de bosques de xenebreiros e piñeiros.
Non foi até 1873, coas observacións dun prospector chamado John Moss, cando se fixo pública a existencia dos poboados de pedra. O ano seguinte, Moss guiou ao fotógrafo William Henry Jackson polo canon do Mancos, na base de Mesa Verde, desde onde puido fotografar un dos poboados. En 1875, o xeólogo William H. Holmes percorreu a ruta de Jackson. Os informes de Jackson e Holmes foron incluídos no informe do Hayden Survey, en 1876, unha das catro expedicións de exploración do oeste americano financiadas polo goberno federal que, xunto con outras publicacións, conduciron a varias propostas para a exploración sistemática dos restos arqueolóxicos do suroeste, aínda que durante algúns años non tiveron consecuencias prácticas.
Mentres tanto, o val do Mancos comezou a ser ocupado por rancheiros, e comezou o espolio dos restos arqueolóxicos. Richard Wetherill, rancheiro e arqueólogo aficionado, foi o primeiro guía turístico da rexión.
Outros visitantes ilustres foron a reporteira Virginia McClurg, cuxos esforzos continuados durante anos levaron á constitución do Parque Nacional; o fotógrafo e escritor Frederick H. Chapin, que en 1892 publicou The Land of the Cliff-Dwellers, o primeiro libro ilustrado no que se ofrecía unha descrición extensiva do lugar, e o xeólogo sueco Gustaf Nordenskiöld, que en 1891 foi o primeiro en estudar cientificamente as ruínas.
A finais do século XIX era patente que Mesa Verde necesitaba protección ante o vandalismo continuado. Finalmente, o 29 de xuño de 1906, foi establecido o Parque Nacional de Mesa Verde.
No verán de 2002 o parque sufriu extensos incendios forestais e tivo que ser pechado en parte. Aínda que toda a extensión do parque volveu a abrir, con todo son visíbeis os danos sufridos.
A entrada do parque sitúase a quince quilómetros ao leste de Cortez. O centro de acollida de visitantes encóntrase a 24 km da entrada, e a zona máis popular, Chapin Mesa, a 10 km do centro de visitantes.
O Museo Arqueolóxico de Chapin Mesa informa sobre a civilización dos anasazi e expón pezas arqueolóxicas.
Tres dos poboados de Chapin Mesa están abertos ao público:
A 19,2 km ao suroeste do centro de visitantes, por unha estrada de montaña, chégase a Wetherill Mesa, onde se encontran Long House e Step House. Moitos outros poboados pódense ver desde a estrada, pero non están abertos ao público.
Ademais dos poboados nos acantilados, tamén hai ruínas no cumio das mesas. Entre as abertas ao público están Far View Complex, Cedar Tree Tower e o Templo do Sol, en Chapin Mesa, e Badger House Community en Wetherill Mesa.
O parque tamén ten sendeiros sinalizados, unha zona de acampada, gasolineira, restaurantes e aloxamentos, aínda que estes están pechados en inverno.
</div>