A Torre Inclinada de Pisa é o campanario da catedral de Pisa. Foi construída para que permanecese en posición vertical pero comezou a inclinarse axiña se iniciou a súa construción en agosto de 1173. A altura da torre é de 55,7 a 55,8 metros desde a base, o seu peso estímase en 14.700 toneladas e a inclinación de 5,5° estendéndose 4,5 m da vertical. A torre ten 8 andares, unha base de arcos cegos con 15 columnas, 6 niveis cunha columnata externa e remata nun campanario. A escaleira interna en espiral ten 294 chanzos.
O goberno de Italia solicitou axuda o 27 de febreiro de 1964 para previr o seu derrube, e o 7 de xaneiro de 1990 foi pechada ao público como medida de seguridade. Recentemente foi realizado un traballo de reconstrución para tratar de reducir o ángulo de inclinación. Volveuse a permitir a entrada ao público o 16 de xuño do 2001, logo da finalización de dez anos de traballo.
A construción da Torre de Pisa desenvolveuse en tres etapas durante un período de 200 anos. A construción do primeiro andar de mármore comezou o 9 de agosto de 1173, nun período de éxito militar e prosperidade. A primeira planta está rodeada de alicerces con capiteis clásicos e arcos cegos.
Existe controversia sobre a identidade do arquitecto: durante moitos anos o deseño atribuír a Guglielmo e Bonanno Pisano, un artista coñecido residente en Pisa no século XII, famoso pola súa pezas de bronce fundido, particularmente no Pisa Duomo. Bonanno Pisano deixou Pisa en 1185 e marchou a Monreale, Sicilia, regresando só tras a súa morte. O seu sarcófago foi descuberto ao pé da torre en 1820.
Despois que a terceira planta foi construída en 1178, a torre inclinouse cara ao norte, debido a uns cimentos débiles (tres metros), nun subsolo inestable. O deseño desta torre era imperfecto desde o seu comezo e a súa construción cesou durante un século, debido ás guerras entre os pisanos e os estados veciños. Este lapso de tempo permitío ao chan asentarse, doutro xeito a torre colapsaría.
En 1272 a construción foi retomada por Giovanni dei Simone, arquitecto autor do camposanto. engadíronse entón catro novas plantas as que foron construídas con certo ángulo con obxecto de contrarrestar a inclinación. A construción detívose novamente en 1284 tras a derrota de Pisa por parte dos genoveses na batalla de Meloria.
Só en 1372 Tommasso dei Andrea Pisano construíu a última planta (o campanario) e as campás foron instaladas. Considérase que a súa intervención combina armónicamente os elementos góticos do campanario co estilo románico da torre. As campás son sete, correspondendo cada unha a unha nota da escala musical; a maior delas foi instalada en 1655. Con todo, tras a conclusión do campanario, a torre empezou a inclinarse, esta vez cara ao sur.
Dise que Galileo Galilei deixou caer dúas bólas de canón de diferente masa desde a torre para demostrar que a velocidade de descenso era independente da masa. A historia, aínda que descrita por un estudante do propio Galileo, considérase un mito.
Poucos anos logo de finalizada a torre o dano na súa estrutura fíxose manifesto e moitos dos elementos de pedra orixinais realizados en mármore de San Giuliano foron substituídos, cambiándose por mármore branco de Carrara.
En 1838 o arquitecto Alessandro Della Gherardesca escavou un camiño ao redor da torre para facer visible a base. Isto causou unha inundación da base e de novo un incremento da súa inclinación.
En 1934 Benito Mussolini ordenou colocar a torre en posición vertical, polo que se vertió cemento na súa base, para evitar filtracións. O resultado foi inesperado, a torre afundiuse aínda máis na terra reblandecida.
Durante a Segunda Guerra Mundial a armada dos Estados Unidos destruíu todas as torres próximas en Pisa debido á ameaza que supuñan os francotiradores desde esas posicións. Programouse a voadura da Torre inclinada, pero unha orde de retirada no último instante salvouna da destrución.
O 27 de febreiro de 1964, o goberno de Italia pediu axuda para previr a caída da torre. Un conxunto de enxeñeiros, matemáticos e historiadoré asignouse ao proxecto e debateron sobre os métodos de estabilización nas Illas Azores. Tras dúas décadas de traballo, a torre foi pechada ao público en xaneiro de 1990.
Logo dunha década de esforzos de reconstrución e estabilización, a torre foi reaberta ao público o 15 de decembro de 2001. Moitos métodos propuxéronse para estabilizar a torre, incluíndo engadir 800 toneladas métricas de chumbo de contrapeso. A solución final para corrixir a inclinación foi eliminar 38 m³ de terra da zona inferior á base. A torre foi declarada estable para polo menos outros 300 anos.
