Vanua Lava é a segunda illa máis grande das Illas Banks na provincia de Torba, Vanuatu, logo da un pouco máis grande Gaua. Atópase a uns 120 km ao norte-nordés de Illa Espírito Santo e ao norte de Gaua. Ten unha superficie de 314 km². A súa poboación era de 2.623 en 2009.
A illa mide uns 25 km de norte a sur e 20 km ao leste a oeste. A illa conta con dous portos naturais, Porto Patteson no leste e Vureas Bay (Vurës) no sudoeste. Na illa atópase o Monte Suretamate (tamén escrito Sure Ama, Sürétimiat, 921 m), un volcán activo. A última gran erupción foi en 1965. A maior altitude da illa é de 946 m. Ao leste da illa atópanse os illotes de Kwakea e Ravenga. No lado oeste atópase Waterfall Bay.
A capital da provincia de Torba, Sola, está situado no lado leste da illa, no porto Patteson. Hai un aeroporto alí (IATA código SLH), ó que Air Vanuatu voa tres veces á semana. Hai un camiño á illa, pero poucos vehículos.
Vanua Lava foi avistada por primeira vez polos europeos durante a expedición española de Pedro Fernández de Quirós, desde o 25 ata o 29 de abril de 1606. O nome da illa cartografouse como Portal de Belén.
Vanua Lava foi explorada por primeira vez polo Bispo de Nova Zelandia George Augustus Selwyn en 1859. Os depósitos de xofre do monte Suretamate explotouse anteriormente por unha empresa francesa. A Copra é o principal produto de exportación.
Fálanse cinco linguas en Vanua Lava: Vurës cuns 2.000 falantes, Beira'a e Mwotlap con 500, e dúas linguas moribundas, Mwesen con 10 falantes e Lemerig con só 2 falantes vivos. Todos estes idiomas pertencen ao grupo de Linguas orientais de Vanuatu.
</div>